Musea

Een groot scherm met Mexico-stad dat langzaam verandert in Tenochtitlan, de vroegere hoofdstad van de Azteken. Een levensgrote 3D-print van de zonnesteen. In museum Volkenkunde kun je je tot en met 20 februari onderdompelen in de cultuur van de Azteken.

De geschiedenis van de Azteken is bij de meeste mensen wel bekend. Dit Indiaanse volk leefde in het huidige Midden-Amerika, in Mexico. Aan hun rijk van 200.000 vierkante kilometer waar miljoenen mensen woonden, kwam in 1521 een abrupt einde door de komst van de Spaanse Hermán Cortés. Met hulp van inheemse geallieerden en uit Europa meegenomen ziektes, veroverde hij de stad. De Spanjaarden deden hun best om de Azteekse cultuur uit te wissen, maar dat lukte niet helemaal. Een deel van de kunstschatten bleef bewaard, maar ook in het hedendaagse Mexico zijn nog gebruiken die terug te voeren zijn op de Azteekse beschaving. 

In de tentoonstelling is aandacht voor allerlei facetten van de Azteekse cultuur. De 25.000 kilo wegende Zonnesteen is daarbij een belangrijk element, omdat deze steen de Azteekse kosmos beschrijft. In de tentoonstelling worden de verschillende elementen van de Zonnesteen in een theaterzaal uitgelicht en toegelicht. Zo wordt het verhaal verteld van de zonnegod Tonatiuh, die zijn leven geeft om de zon te worden en de menselijke beschaving mogelijk te maken. Om die reden offeren de Azteken aan de goden en sommige rituelen zijn nog steeds terug te vinden in het hedendaagse Mexico. Zo is bijvoorbeeld het katholieke Allerzielen een feest waar op een bijzondere wijze aandacht wordt geschonken aan de doden. 

Behalve voor de Zonnesteen en de zonnegod Tonatiuh, is op de tentoonstelling aandacht voor de andere goden. Zo staat er een groot beeld van Xilonen, godin van het mais, en een reliëf van Tlaloc, de regengod. Hij is herkenbaar aan zijn ‘brillenogen’ die waterstromen voorstellen. Maar er zijn ook afbeeldingen van dieren zoals een uil, een sprinkhaan en een slang. Het Heilige District is zeker een hoogtepunt van de tentoonstelling. Hiervan is niet alleen een gedetailleerde maquette te zien, maar ook een indrukwekkende trappartij en godenbeelden. De Azteken gaven veel offers aan de goden zoals kostbare voorwerpen, dieren maar ook menselijke resten. Dat laatste zijn er overigens niet zo veel als de Spaanse veroveraars in hun boeken hebben vastgelegd.

Niet alleen de godenwereld van de Azteken wordt belicht. Ook hun dagelijks leven, hun eten en hun feesten, waarbij aan het einde tabak werd gerookt, zijn in beeld gebracht. Ook hun schrift en hun taal, die nog steeds door anderhalf miljoen mensen wordt gesproken, komen aan bod.

Kortom, een tentoonstelling waar je de komende wintermaanden beslist een keer heen moet. Ook met kinderen, want zij worden aan de hand genomen door Coatl, een vriendelijke slang die hulp nodig heeft om een raadsel op te lossen. 

Nog meer musea bezoeken? Een paar tips.

• Museum De Lakenhal heeft de tentoonstelling: ‘If Things Grow Wrong’, over ideeën tegen de groeiverslaving. Vijftien ideeën zijn ingestuurd die op de tentoonstelling zijn uitgewerkt.
Te zien tot en met 20 februari.

• Museum Boerhaave heeft tot en met 9 januari 2022 de tentoonstelling Besmet over wereldwijde pandemieën.  

• In het Sieboldhuis, het Japanmuseum, is tot 5 december een tentoonstelling over Japans lakwerk met de titel Schoonheid in detail. Zeventig objecten uit een privécollectie, van luxe gebruiksartikelen als dienbladen en eetgerei tot kunstwerken, worden tentoongesteld. 

• Het Singelpark is klaar. Tot en met 31 december is daar de internationale tentoonstelling over Grenzen en Vrijheid te zien. Lekker in de buitenlucht genieten van kunst.

• God op aarde. Keizer Domatianus is de titel van een expositie in het Rijksmuseum van Oudheden. Te zien tussen 17 december en
22 mei.

• 15 jaar Tegendraads is te zien in het Leids Weverhuis. Tot en met
12  december.
Daarna exposeert Erna van Samsbeek met Contrast/ rijk.